Czyste Technologie Węglowe – CTW to multi-dyscyplinarny obszar tematyczny obejmujący działania badawcze (badania podstawowe, stosowane, w tym w pełnej skali przemysłowej), techniczne (inwestycyjne), organizacyjno- prawne, edukacyjne, komunikacji społecznej, prowadzące do eko-efektywnej produkcji i wykorzystania węgla.
Pod względem merytorycznym CTW obejmuje tematy, które można ująć w cztery ogólne grupy.
wydobycie węgla, uwzględniające zrównoważoną gospodarkę zasobami wraz z przeróbką węgla, rozumianą jako proces przygotowania węgla do użytkowania, najczęściej jest to tzw. mechaniczna przeróbka węgla,
transport, przygotowywanie mieszanek węgla i składowanie węgla,
wykorzystanie węgla (w energetyce oraz w przetwórstwie węgla), z uwzględnieniem zmniejszania negatywnego wpływu wykorzystania węgla na różne elementy środowiska: powietrze, wody, glebę,
zagospodarowanie „pozostałości” z produkcji i wykorzystania węgla, czyli różnego rodzaju odpadów i półproduktów.
W ostatnich latach na pierwszy plan wybijają się zagadnienia dotyczące zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Wychwytywanie i Składowanie CO2 (CCS – Carbon Capture & Storage), czy też Wychwytywanie, Wykorzystanie i Składowanie CO2 (CCUS – Carbon Capture Utilisation & Storage) nie tylko jest wydzielane z CTW, lecz traktowane często jako synonim CTW, co można rozumieć, że czyste technologie węglowe utożsamiane są tylko z technologiami dotyczącymi redukcji emisji gazów cieplarnianych. W klasycznym ujęciu redukcja emisji gazów cieplarnianych znajduje swoje miejsce zarówno na etapie wydobycia węgla (ujęcie i wykorzystanie metanu – ważnego gazu cieplarnianego – z pokładów węgla), jak i na etapie wykorzystania węgla (redukcja emisji CO2), a także na etapie zagospodarowania produktów odpadowych z produkcji i wykorzystania węgla (np. redukcja emisji z aktywnych termicznie składowisk odpadów, itp.). Z kolei poprawa sprawności konwersji energii chemicznej węgla na inne użyteczne formy energii – czyli rozwój techniki i technologii w procesach wykorzystania węgla wspiera redukcję emisji gazów cieplarnianych.
Różnorodność tematyczną i wielorakie powiązania w „łańcuchu CTW” zobrazowano na poniższym rysunku:
W świecie podjęto i wciąż podejmuje się wiele inicjatyw (programów badawczych, działań koordynacyjnych i innych), mających na celu poprawę efektywności procesów wydobycia i wykorzystania węgla oraz zmniejszenie wpływów środowiskowych tych procesów:
- Clean Coal Technology Demonstration Programme – USA
- Vision21 Program – USA
- Future Gen- USA
- Canadian Clean Power Coalition – Kanada
- COORETEC – Niemcy
- COAL21 action plan – Australia
- Europejska Platforma Technologiczna Zeroemisyjnego Wytwarzania Energii z Paliw Kopalnych (ETP-ZEP),
- Strategiczny Program Badawczy „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii”- Polska.
Technologie czystej produkcji węgla
Pojęcie czystej produkcji węgla z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju ma dwa podstawowe wymiary:
- zasobowy,
- ekologiczny.
W pierwszym wymiarze na pierwszy plan wychodzą kwestie wykorzystania zasobów węgla w sposób maksymalnie efektywny, „oszczędny”, z myślą o korzystaniu z tych zasobów przez przyszłe pokolenia. Technologie, jakie wpisują się w ten wymiar, i jakie należy rozwijać, oprócz tych dojrzałych i ekonomicznie uzasadnionych, to technologie wydobycia węgla, np.:
- technologie eksploatacji cienkich pokładów węgla, np. od 0,8 m grubości,
- technologie podziemnego zgazowania węgla,
- W wymiarze ekologicznym mamy do czynienia z potrzebą rozwoju wielu technologii, dotyczących samego paliwa, np.:
- zwiększanie zakresu wzbogacania węgla,
- produkcja kwalifikowanych paliw dla odbiorców indywidualnych,
- selektywne wybieranie pokładów węgla.
Jak i dotyczących minimalizacji wpływów środowiskowych eksploatacji górniczej i produkcji węgla, dotyczące np.:
- skuteczniejszego wykorzystanie metanu towarzyszącego pokładom węgla,
- minimalizacji ilości wydzielanych odpadów górniczych i ze wzbogacania węgla w tym: eksploatacja węgla bez przybierki skał płonnych, gospodarcze wykorzystanie odpadów,
- minimalizacja degradacji terenu, zajętego przez inne produkty kopalń, które nie znajdują nabywcy, np. muły węglowe,
- zagospodarowania wód dołowych i zmniejszenia zrzutów zasolonych wód do wód powierzchniowych,
- ochrony powierzchni terenu i infrastruktury powierzchniowej przed wpływem podziemnej eksploatacji,
- minimalizacji zagrożeń radiacyjnych (rad),
- minimalizacji zrzutu ścieków komunalnych i bytowych, minimalizacje emisji hałasu, pyłów i inne.
Źródło: https://www.fiw.arp.pl/?q=czyste-technologie-weglowe