W dniu 30 sierpnia 2018 r. w trybie i na zasadach ustawy o związkach zawodowych oraz pisma w sprawie zgłoszenia ewentualnych uwag do projektu ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla przez osoby niebędące pracownikami przedsiębiorstwa górniczego (numer w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów – UD414), znak: L. dz. : GA.II.0210.1.2018 z dnia 31 lipca 2018 r. przedstawiliśmy 9 naszych uwag i wniosków do opiniowanego projektu ustawy.
Ich pełną treść przedstawiamy poniżej wraz z kopią naszego pisma do Ministerstwa Energii.
Po pierwsze – wciąż wzrasta poczucie krzywdy i rozgoryczenia blisko 13 tys. osób zatrudnionych w górnictwie węgla kamiennego, którzy z dnia na dzień zostali pozbawieni swych należnych praw nabytych i nabywanych do bezpłatnego węgla poprzez przeforsowanie i uchwalenie oraz wejście w życie ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla.
Po drugie – przedmiotowa ustawa została uchwalona z pogwałceniem zasad konsultacji społecznych i przyzwoitej legislacji, bezpieczeństwa prawnego, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasady ochrony praw nabytych, a także godności osób starszych i słabszych.
Po trzecie – uchwalona ustawa wymusiła na uprawnionych osobach do bezpłatnego węgla zrzeknięcie się przez nich prawa do jakichkolwiek roszczeń w zakresie prawa do bezpłatnego węgla w należnej formie i wymiarze 3 ton rocznie.
Po czwarte – projekt przedmiotowej ustawy dalej wyklucza z otrzymania rekompensaty z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla: byłych pracowników i uprawnionych po nich osób ze spółek węglowych, w których to prawo do węgla emeryckiego zostało, po roku 2011, 2014 i 2015, bądź zawieszone lub wypowiedziane, jak w przypadku KW S.A., KHW S.A., JSW S.A., SRK S.A., Węglokoksu Kraj Sp. z o.o., PGG S.A., a także KWK „Kazimierz-Juliusz” Sp. z o.o., pracowników obecnie zatrudnionych, a którym zmieniono warunki umów o pracę w trybie i na zasadzie art. 42 KP, proponując pod groźbą rozwiązania stosunku pracy w przypadku nie przyjęcia nowych warunków umowy o pracę tj. po przejściu na emeryturę lub rentę, że nie będą oni uprawnieni do bezpłatnego węgla.
Po piąte – uznajemy za konieczne, aby tą krzywdę uderzającą w godność osób starszych, a także sierot i półsierot, wdów i wdowców (często bardzo schorowanych), wreszcie kompleksowo uregulować dla przywrócenia zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa.
Po szóste – uznajemy za zasadne, aby projektową ustawą również objęci były osoby, które przebywają na rencie socjalnej i spełniają kryteria określone w art. 2 pkt 1 lit a), projektowanej ustawy.
Po siódme – postulujemy, aby art. 2 pkt 1), projektowanej ustawy otrzymał następujące brzmienie:
„1) osoba uprawniona:
a) emeryt i rencista mający ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, z przedsiębiorstw górniczych i pobierający to świadczenie, a nieuprawniony w trakcie zatrudnienia i pobierania świadczenia z tytułu emerytury lub renty do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń,
b) wdowa, wdowiec i sieroty mający ustalone prawo do renty specjalnej, renty rodzinnej po pracowniku przedsiębiorstwa górniczego zmarłym w czasie trwania stosunku pracy, w tym wdowy i wdowców, którzy przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ponownie zawarli związek małżeński tracąc status wdowy lub wdowca,
c) byli pracownicy, których stosunek pracy został rozwiązany z przedsiębiorstwem górniczym na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 r. poz. 1474 oraz z 2018 r. poz. 2181), i po ustaniu tego stosunku pracy nabyli prawo do zasiłku dla bezrobotnych oraz bezpośrednio po zakończeniu pobierania tego zasiłku nabyli prawo do świadczenia przedemerytalnego,
d) emeryt i rencista mający ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, ale zamiast emerytury lub tej renty pobierają rentę rodzinną po zmarłym współmałżonku – uprawnionych, w trakcie pobierania odpowiednio renty specjalnej, renty rodzinnej lub świadczenia przedemerytalnego, do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń,
e) wdowa i wdowca po emerytach i rencistach będących osobą uprawnioną w rozumieniu art. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz. U. poz. 1971), zwanej dalej „ustawą o świadczeniu rekompensacyjnym”, którzy ponownie zawarli małżeństwo przed dniem wejścia w życie tej ustawy, tracąc status wdowy lub wdowca,
f) wdowa, wdowcy i sieroty mających ustalone prawo do renty specjalnej, renty rodzinnej po pracownikach, byłych pracownikach, o których mowa w lit. b, emerytach lub rencistach z przedsiębiorstw górniczych, uprawnionych do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń, jeżeli utrata tego uprawnienia nie została im zrekompensowana w jakikolwiek inny sposób,
g) osoby uprawnione w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, które złożyły lub uzupełniły wniosek o przyznanie rekompensaty po terminie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 tej ustawy,
h) osoby uprawnione w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, którym przyznano to świadczenie, ale nie zostało im ono wypłacone z uwagi na upływ terminu wypłat określony w przepisach odrębnych;.”.
Po ósme – przyjęcie zgłoszonych przez nas wszystkich merytorycznych poprawek do opiniowanego projektu ustawy przywróci wiarę i nadzieję w państwo prawa oraz niezbywalną i nienaruszalną godność człowieka.
Po dziewiąte – postulaty sprawiedliwości i równości traktujemy jako ważną przesłankę konstruowania ładu społecznego i środowiska międzynarodowego w taki sposób, aby dawały w możliwie wysokim stopniu równość szans w osiąganiu społecznej pozycji oraz dóbr materialnych, dlatego nasze poprawki do uznajemy za całkowicie zasadne i stanowczo domagamy się ich przyjęcia.
