W trakcie obrad Trójstronnego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Socjalnego Górników, który obradował 10 stycznia 2020 r. w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach nasza reprezentacja Związku Zawodowego „PRZERÓBKA” w osobach: Sławomir Łukasiewicz – przewodniczący zarządu krajowego, Ryszard Jędyk – wiceprzewodniczący zarządu krajowego, oraz Jarosław Niemiec – członek zarządu krajowego, zwróciła uwagę, że najwyraźniej w ostatnim czasie cały ciężar restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce opiera się na pracownikach Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla, a widmo ducha Balcerowicza „ciągłego zaciskania pasa” musi odejść z górnictwa.
Okazuje się bowiem, że przy stanie zatrudnienia na koniec roku 2018, po 11 miesiącach roku 2019 zatrudnienie w ZPMW spadło z 6783 prac. do 6662 prac., czyli o 121 prac. Natomiast w tym samym okresie zatrudnienie w górnictwie ogółem wzrosło z 82843 prac. do 83403, czyli o 560 prac. Ponadto jedynie nakłady inwestycyjne w górnictwie w okresie od stycznia – listopada 2019 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2018 spadły w przypadku inwestycji przeznaczonych na zakłady wzbogacania węgla o blisko 4 mln zł z 87,6 mln zł do 83,9 mln zł. Podczas, gdy wszystkie inne nakłady inwestycyjne w tym samym czasie wzrosły z 2,2 mld zł do 3,2 mld zł.
Z kolei, gdy domagamy się należnych i godziwych płac, to wciąż słyszymy Balcerowicza, że trzeba dalej zaciskać pasa, a każdy wzrost wynagrodzeń w górnictwie, jest krokiem w kierunku redukcji zatrudnienia. I jest to wciąż duże zagrożenie, dlatego powinno się jakiś egzorcyzmem wypędzić ducha Balcerowicza. Bez ogródek mówimy wprost, że bez interwencjonizmu nie do się uratować polskiego górnictwa, i czas najwyższy skończyć z konkurencją Polską – Polską. Zaś program dla górnictwa musi być przynajmniej 3 wariantowy, i zakładać wzrost produkcji węgla, utrzymanie jego poziomu dotychczasowego i jego redukcję, a także całkowitą likwidację.
Na samym początku, i w końcówce obrad Zespołu mówiliśmy o sprawach socjalnych, którymi Zespół powinien się zająć, z racji tego, że jest Zespołem ds. bezpieczeństwa socjalnego. Proponując, aby z 3 zgłoszonych bloków tematycznych w piśmie z dnia 3 stycznia br. omówić na najbliższym posiedzeniu Zespołu pierwszy z nich, czyli przywrócenie wcześniejszego wieku emerytalnego dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla 50 lat kobieta i 55 lat mężczyzna, przywrócenie prawa do urlopów przedemerytalnych dla pracowników zatrudnionych pod ziemią i w zakładach przeróbki mechanicznej węgla oraz ustanowienia prawa dla wszystkich byłych pracowników i osób uprawnionych, w tym obecnie zatrudnionych i przyszłych do rekompensaty z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla. Przy czym za zasadne uznajemy zajęcie się blokiem problemowym związanym z brakiem zaliczenia do pracy górniczej oraz w szczególnych warunkach okresów, służby wojskowej, L4 i krwiodawstwa. W zasadzie powinno się w trybie roboczym z miesięcznym wyprzedzeniem konkretną tematykę ustalić przed następnym posiedzeniem Zespołu.
Również na nasz wniosek ma być przygotowana pogłębiona analiza importu węgla do Polski, która była już zrobiona za lata 2017 – 2018, ze szczególnym uwzględnieniem paramentów jakościowych i cenowych sprowadzanego węgla wraz ze wskazaniem konkretnych odbiorców importu. Przy czym zwróciliśmy uwagę, że wbrew obiegowej opinii z poprzedniej analizy wynika, iż na przestrzeni całego roku 2017 cena węgla krajowego była niższa niż cena węgla sprowadzonego na obszar Polski o średnio 2,54 zł/GJ. W okresie styczeń‐lipiec 2018r. ceny węgla importowanego wykazywały trend spadkowy zrównując się z ceną węgla krajowego w kwietniu, następnie do lipca wzrosły do najwyższego poziomu od początku roku – 14,51 zł/GJ.
Ponadto w trakcie posiedzenia zespołu wskazaliśmy, że rok 2020 będzie rokiem kluczowym dla Polskiego górnictwa, gdyż będą w nim podejmowane działania o wymiarze długofalowym przez Komisję Europejską związane z pracami nad Europejskim Zielonym Ładem dla Unii Europejskiej i jej obywateli oraz wynikającymi z tego ładu dokumentami, które będą przedkładane i ustalane właśnie w roku 2020. Między innymi należą do nich wniosek ustawodawczy w sprawie wsparcia bezemisyjnej produkcji stali do 2030 r., wniosek ustawodawczy w sprawie europejskiego „prawa o klimacie” ustanawiający cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. – planowany przez KE termin przedłożenia – marzec 2020 r., strategia przemysłowa UE – planowany przez KE termin przedłożenia – marzec 2020 r., unijna strategia na rzecz różnorodności biologicznej do roku 2030 – planowany przez KE termin przedłożenia – marzec 2020 r., wniosek ustawodawczy w sprawie europejskiego „prawa o klimacie” ustanawiający cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. – planowany przez KE termin przedłożenia – marzec 2020 r., europejski Pakt na rzecz Klimatu – planowany przez KE termin inauguracji – marzec 2020 r. itd.
Wyżej wymienione dokumenty świadczą o rozpoczęciu w Unii Europejskiej dynamicznego procesu wprowadzania zmian antywęglowych o charakterze systemowym i strukturalnym. Na domiar złego pojawia się kolejna metoda likwidacji górnictwa poprzez włączenie do systemu handlu emisjami oprócz CO2, także metanu. Zespół jednak w tej sprawie na wniosek współprzewodniczącego Zespołu – Janusza Olszowskiego przyjął stanowisko zobowiązujące Polski rząd i Polskich Europarlamentarzystów, do zablokowania tych niekorzystnych i zabójczych regulacji prawnych dla Polskiego górnictwa.